VVE Werkgroep Dagvlinders – Projecten / VVE Workgroup Butterflies – Projects

NEW: Butterflies of Albania - Fluturat e Shqipërisë
Website and Atlas.
Contact and coordination: Sylvain Cuvelier

Tuinmeetnet VVE WG Dagvlinders
Contact en coördinatie: Jurgen Couckuyt

6-jaar evaluatie
Resultaten

Protocol tuinmeetnet VVE WG Dagvlinders.

Waarom deelnemen aan het tuinmeetnet?
Het tuinmeetnet van de VVE WG Dagvlinders is een project om het voorkomen van de lokale dagvlinders op zeer lange termijn in beeld te brengen en op basis hiervan trends te kunnen "aflezen". De tuin is een spiegel van je omgeving en vertelt iets over de soorten die daar tijdens een bepaalde periode van het jaar voorkomen.
Door je tuin natuurlijker en/of bloemrijker in te richten, maak je meer kans om sommige soorten uit je omgeving naar je tuin te lokken. Hoe meer deelnemers aan dit tuinmeetnet, hoe groter de mogelijkheden zijn om een trend van een bepaalde soort geloofwaardig te kunnen weergeven. Dit gebeurt a.d.h.v. grafieken die op het einde van elk seizoen worden geüpdatet. Iedereen met een grote of kleine tuin, in een bebouwde of agrarische omgeving, kan deelnemen aan dit tuinmeetnet. Het is niet de grootte van de tuin die telt maar wel de juiste planten die er in staan.

Stappenplan
1. Schrijf je in voor het tuinmeetnet.
2. Maak een account aan op waarnemingen.be
3. Maak je eigen tuin aan volgens het stappenplan:
Pdf Eigen tuin aanmaken in waarnemingen.be (oude site) + deel exporteren van je tuindata.
Pdf Eigen tuin aanmaken in waarnemingen.be (nieuwe site)

Tellen van dagvlinders in je tuin
Ga op regelmatige basis dagvlinders tellen in je tuin. Je kan dit dagelijks doen maar enkele keren per week is ook voldoende. Vermits je daar woont, lijkt dit geen onoverkomelijk probleem te zijn. Een tuintelling neemt slechts een 10-tal minuten in beslag, afhankelijk van de grootte van je tuin. De tuin is een heel vertrouwde omgeving die je perfect kent en is dus de beste plaats om je dagvlinders te leren kennen en waar te nemen. Probeer een vast patroon te creëren om dit te doen. Indien mogelijk, probeer meerdere keren per dag een telling te doen omdat sommige soorten eerder in de ochtend, namiddag of avond waar te nemen zijn. Werk met pen en papier (streepjes zetten per telling) en probeer ook veel foto's te nemen indien je nog wat onzeker bent over de juiste determinatie van (gelijkende) soorten. Op je PC kan je nadien perfect alles rustig bekijken en verifiëren welke soort je nu uiteindelijk hebt waargenomen. Het zal je vertrouwen een boost geven!

Het grootste aantal van een soort per teldag ingeven
Het ingeven van je tuintellingen kan soms verwarrend werken maar het is eigenlijk simpel. De reden waarom we vragen om met pen en papier te werken is omdat je dan op het einde van de dag een veel beter overzicht hebt. Zet per telronde naast iedere soort die je waarneemt in de tuin een streepje per individu dat je telt. En als je dit meerdere telrondes per dag doet, kan je zo zien wanneer je de meeste streepjes had voor een bepaalde soort. Het is enkel de telling met de meeste streepjes die je ingeeft voor je tuin tijdens die teldag. Dat doe je zo voor iedere soort die je waarneemt in je tuin. Vergeet zeker ook niet de datum te noteren van iedere teldag op je streepjeslijst.

Invoeren van je waarnemingen in je eigen aangemaakte tuin
Later op de dag of nadien kan je steeds je lijstjes invoeren in je eigen aangemaakte tuin op waarnemingen.be. Het invoeren (Fig. 1) doe je op de volgende manier:
Plaats de puntlocatie (1) ergens in je tuin op het kaartje (zoom in tot je jouw tuin duidelijk kan terugvinden).
Vul de velden in (2, 3 & 4) die gevraagd zijn. Let dus op de juiste datum van je telmoment (2), de groep dagvlinders en de soort (3), het juiste aantal (maximum aantal van die dag) en de details (4). Dit doe je dus voor iedere soort die je hebt gezien voor een teldag.

Fig. 1. Invoerscherm in waarnemingen.be met bijhorende procedure.

Exporteren van je tuindata
Op het einde van ieder jaar, vragen we aan de deelnemers om een export (excel-formulier) door te sturen van hun tuindata. Volg hiervoor het 2de deel onderaan in de bijlage "Pdf eigen tuin aanmaken in waarnemingen.be"

Omgevingstaart van je tuin
Voor iedere deelnemende tuin wordt een omgevingscirkel (Fig. 2a) met een straal van 1 km getrokken om zo de omgevingstaart (Fig. 2b) van je tuin te bepalen. De oppervlakte van deze omgevingstaart bedraagt 3,14 vierkante km en geeft ons een idee in welk soort omgevingstype je tuin ligt. Er zijn 4 omgevingstypes, nl. bebouwd (rood), agrarisch (geel) of bebost (groen) omgevingstype. Het vierde type in de omgevingstaart is het aandeel natuur buiten het bos (lichtgroen) maar geen enkele tuin komt hiervoor in aanmerking. Deze omgevingstypes kunnen bepalend zijn voor welke soorten dagvlinders je al dan niet kan/mag verwachten in je tuin. Het heeft ook zeker invloed op de aantallen van bepaalde soorten dagvlinders. Een publicatie met resultaten wordt later vrijgegeven.

Fig. 2a. Omgevingscirkel rond je tuin.
Fig. 2b. Bepaling van omgevingstype tuin (omgevingstaart) door berekening van oppervlakte agrarisch (geel), bebouwd (rood), bos (groen) en natuur buiten bos (lichtgroen) rond je tuin. Deze tuin in Daknam wordt ingedeeld in omgevingstype "agrarisch" door de dominantie van het aandeel agrarische oppervlakte van 58%.

Deelname/inschrijven/informatie?
Interesse om deel te nemen aan dit tuinmeetnet? Neem dan vrijblijvend contact op met het tuinmeetnet van de VVE WG Dagvlinders via couckuyt.jurgen@telenet.be.

Bijlagen
Pdf Eigen tuin aanmaken in waarnemingen.be (oude site) + deel exporteren van je tuindata.
Pdf Eigen tuin aanmaken in waarnemingen.be (nieuwe site)

2017, start van het Tuinmeetnet
Vanaf 2017 werd er een tuinmeetnet opgestart binnen het project Dagvlinders Durme-Scheldegebied (PDDS). Het piloot project werd voorgesteld op zaterdag 11 februari 2017 in het BC Lokeren (Molsbroek) tijdens een bijeenkomst van de VVE WG Dagvlinders (samenvatting).
In 2018 werd het tuinmeetnet gebruiksvriendelijker gemaakt en ging daarmee echt van start.
Tijdens de bijeenkomst van februari 2020 werd een tweede evaluatie opgemaakt van de deelnemende tuinen (verslag).

Archief projecten